Η αποπλάνηση των αγγέλων

Τα περισσότερα από τα “ερωτικά ποιήματα” του Μπρεχτ είναι “ποιήματα για τον έρωτα”, όπως δηλώνει ο τίτλος της πολύ επιτυχημένης ανθολόγησής τους στην έκδοση του Β. Χεχτ (Gedichte uber die Liebe, α` εκδ. 1982). Η βασική στάση του ποιητή Μπρεχτ και στην ερωτική αυτή ποίηση, όπως και στην πολιτική του ποίηση και, προπαντός, στο τεράστιο θεατρικό και γενικότερα, σ` ολόκληρο το λογοτεχνικό του έργο, δεν είναι η – ρομαντική, ατομική – “έκφραση”, η “υποβολή”, αλλά η “χειρονομία” (Geste), όπως έλεγε ο ίδιος, ή, όπως θα μπορούσαμε να την αποδώσουμε: η “δείξη”. Όπως η “πολιτική” ποίηση του Μπρεχτ παραπέμπει στο κοινωνικό της αντικείμενο, την κοινωνική πράξη, έτσι και η ερωτική του ποίηση παραπέμπει στο ερωτικό αντικείμενο και την ερωτική πράξη, αποτελεί δηλαδή, και στο θέμα αυτό, τον αντίθετο πόλο στην ιδεαλιστική ερωτική ποίηση βαθύτατα συντηρητικών ποιητών, όπως ο Ο. Ελύτης, στους οποίους και η ερωτική ποίηση είναι “αυτοαναφορική”, χωρίς αντικείμενο, έτσι ώστε ο ποιητικός τους “έρωτας” να παραμένει ένας ποιητικός αυτοερωτισμός.